“ေလလြင့္သူ” ဝတၳဳအေၾကာင္း သင္မသိေသးတဲ့အခ်က္မ်ား …
“ေလလြင့္သူ” ဝတၳဳအေၾကာင္း သင္မသိေသးတဲ့အခ်က္မ်ား … ေလလြင့္သူ ဆိုတာနဲ႔ ဆရာျမသန္းတင့္ရဲ႕ ဘာသာျပန္လက္ရာ စာအုပ္လို႔ တန္းျမင္မိမွာပါ။ ဟိုလ္ဒင္ေကာဖီး ဆိုတဲ့ ၁၆ ႏွစ္အ႐ြယ္ ေကာင္ေလးတစ္ေယာက္ စာေမးပြဲက်ၿပီး အိမ္မျပန္ရဲလို႔ နယူးေယာ့ၿမိဳ႕ႀကီးထဲ ေလလြင့္သူ လုပ္တဲ့ ဇာတ္လမ္းေလး။ စာခ်စ္သူတို႔လည္း ဖတ္ၿပီးၿပီ ထင္ပါတယ္။ ဒီဝတၳဳရဲ႕ အေရအသားနဲ႔ အေၾကာင္းအရာကို လက္မခံႏိုင္ အျငင္းပြားသူေတြ အမ်ားအျပား ႐ွိသလို ဟုိလ္ဒင္ေကာဖီး ဇာတ္ေကာင္ကို စြဲသြားတဲ့ ဒါမွမဟုတ္ ဟိုလ္ဒင္ေကာဖီးရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈကို ခံခဲ့ရတဲ့ စာဖတ္သူေတြလည္း ဒုနဲ႔ေဒးပါပဲ။ သန္းနဲ႔ခ်ီ ေရာင္းခ်ခဲ့ရတဲ့ ဒီစာအုပ္၊ J.D. Salinger ရဲ႕ ‘The Catcher in the Rye’ ကို ၁၉၅၁ ခုႏွစ္မွာ ဝတၳဳအျဖစ္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီႏွစ္ မတိုင္ခင္ကတည္းက ဆလင္းဂ်ားဟာ ဒီစာအုပ္ ထြက္႐ွိဖို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ ႀကိဳးစားခဲ့ရတယ္။ အႀကိမ္ႀကိမ္လည္း ပယ္ခ်ခံခဲ့ရတယ္။ ေနာက္ဆံုး ထြက္လာေတာ့ ဒီစာအုပ္ရဲ႕ ဂယက္ဟာ အုတ္ေအာ္ေသာင္းနင္းပဲ။ ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြရဲ႕ ႏွလံုသားကို ကိုင္လႈပ္ႏိုင္ဆံုး စာအုပ္ပဲ။ ၂၀ ရာစု ကမၻာ့စာေပေလာကရဲ႕ BIG BANG ႀကီးတစ္ခုလို႔ တင္စားၾကတဲ့အထိေပါ့ဗ်ာ။ ဒီေတာ့ ‘ေလလြင့္သူ’ မွာ ဘယ္လို ဇာတ္လမ္းေတြ႐ွိလဲ ? ‘ေလလြင့္သူ’ အေၾကာင္း စိတ္ဝင္စားဖြယ္ အခ်က္ေတြကို စာခ်စ္သူတို႔လည္း သိခ်င္လိမ့္မယ္လို႔ ယူဆမိတာေၾကာင့္ ခုလို မွ်ေဝလိုက္ပါတယ္။ ၁။ ဒီစာအုပ္ဟာ ဒုတိယကမၻာစစ္နဲ႔အတူ ထြက္ေပၚလာတာလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ၁၉၄၄ ခုႏွစ္၊ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္း အေမရိကန္စစ္တပ္က ျပင္သစ္ေတာင္ပိုင္းက ေနာ္မန္ဒီေဒသကို ဝင္ေရာက္ခ်ိန္မွာ ဆလင္းဂ်ားက အေမရိကန္တပ္သားအျဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ေနရပါတယ္။ အဲ့ဒီ ကာလတြင္းမွာ ေလလြင့္သူကို ( ၆ ) ပိုင္းေလာက္ၿပီးေအာင္ ေရးသားခဲ့တာပါ။ ၂။ ၁၉၄၆ မွာ ဆလင္းဂ်ားက သူ႔ရဲ႕ ဝတၳဳကို ထုတ္ေဝဖို႔ The New Yorker သတင္းစာတိုက္ကို ကမ္းလွမ္းခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ အယ္ဒီတာက ပယ္ခ်တယ္။ ဘာလို႔ဆို ဟိုလ္ဒင္ေကာဖီး ဇာတ္ေကာင္က အျပင္မွာ မ႐ွိႏိုင္ဘူး ၊ သ႐ုပ္မမွန္ဘူး ဆိုၿပီး ယံုခ်င္စရာမ႐ွိေၾကာင္း အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ ပယ္ခ်ခဲ့တာပဲ။ ( အဲ့ဒီအခ်ိန္တုန္းက The New Yorker မွာ ပံုႏွိပ္လိုက္ၿပီဆိုတာနဲ႔ အဲ့ဒီ စာေရးသူဟာ စာေပေလာကမွာ တန္းဝင္သြားတဲ့အထိ The New Yorker ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာ ႀကီးမားလွတဲ့အခ်ိန္ပါ။ ) ၃။ The Catcher in the Rey ကို ေက်ာ္ၾကားေစတဲ့ အခ်က္တစ္ခုကေတာ့ အဲ့ဒီစာအုပ္ဟာ အႀကိမ္မ်ားစြာ အပိတ္ခံရလို႔ပါပဲ။ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္တုန္းက၊ ဝါ႐ွင္တန္မွာ႐ွိတဲ့ Issaquah အထက္တန္းေက်ာင္းမွာ အပိတ္ခံခဲ့ရတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္နဲ႔ ဆက္ႏြယ္တဲ့ ဇာတ္ကြက္ေတြ ပါေနလို႔တဲ့။ ၄။ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္မွာေတာ့ အေမရိကန္မွာ႐ွိတဲ့ ေက်ာင္းေတြမွာ ဒုတိယ လူေျပာအမ်ားဆံုး စာအုပ္ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ ဆင္ဆာ ျဖတ္ေတာက္ျခင္းခံရတာလည္း ဆက္တိုက္ ဆိုသလိုပါပဲ။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မတိုင္ခင္အထိ ေလလြင့္သူဟာ စိန္ေခၚမႈအမ်ားဆံုး ခံရတဲ့ စာအုပ္တစ္အုပ္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ၅။ ဝတၳဳရဲ႕ ဂယက္ကေတာ့ ဟိုလ္ဒင္ေကာဖီး လႊမ္းမုိးျခင္းပါပဲ။ အားလံုးသိတဲ့ ကမၻာေက်ာ္ အဆိုေတာ္ John Lennon ကို ေသနတ္နဲ႔ ပစ္သတ္ခဲ့သူ Mark David Chapman အဖမ္းခံရခ်ိန္မွာ သူက ဒီဝတၳဳကို ဖတ္ေနခဲ့ပါတယ္။ လူသတ္မႈက်ဴးလြန္ၿပီးေနာက္ သူဟာ ဟိုလ္ဒင္ေကာဖီး လႊမ္းမိုးခဲ့တယ္လို႔ ယံုၾကည္ခဲ့တယ္။ သူ႔ရဲ႕ တရားဝင္နာမည္ကိုေတာင္ ဟိုလ္ဒင္ေကာဖီးအျဖစ္ ေျပာင္းလဲဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့တယ္လို႔ မွတ္တမ္းေတြအရ သိရပါတယ္။ ၆။ ေနာက္အမႈတစ္ခုကေတာ့ ႐ုပ္႐ွင္မင္းသားကေန အေမရိကန္သမၼတ ျဖစ္လာတဲ့ Ronald Reagan ကို လုပ္ႀကံဖို႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သူေပါ့။ ၁၉၈၁ မွာ ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ လုပ္ႀကံသူရဲ႕နာမည္က John Hinckley Jr ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူက ေလလြင့္သူရဲ႕ ပရိသတ္။ ရဲေတြက သူ႔အခန္းထဲမွာ ေလလြင့္သူစာအုပ္ကို ေတြ႕ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ Hinckley ကေတာ့ သမၼတေရဂင္ကို ပစ္သတ္ခဲ့တာဟာ (အေမရိကန္မင္းသမီး) Jodie Foster အထင္ႀကီးေအာင္ပါလို႔ ေျပာပါတယ္။ ၇။ ဒီဝတၳဳကို ႐ုပ္႐ွင္အျဖစ္ အသက္သြင္းဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ေပမယ့္ တစ္ခါမွ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ Leonardo Di Caprio, Marlon Brando, Jack Nicholson စတဲ့ ႐ုပ္႐ွင္မင္းသားေတြနဲ႔ ႐ိုက္ဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ပါေသးတယ္။ ဆလင္းဂ်ားကလည္း သူ႔ရဲ႕ ဝတၳဳကို ႐ုပ္႐ွင္မ႐ိုက္ဖို႔ ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဆလင္းဂ်ား ကြယ္လြန္ၿပီး ေနာက္မွာေတာ့ ေလလြင့္သူဝတၳဳနဲ႔ ဆလင္းဂ်ားအေၾကာင္း အတၳဳပၸတၱိဆန္ဆန္ ႐ိုက္ကူးထားတဲ့ ‘The Rebel in the Rye’ ကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ (၂၀၁၇) မွာ ထြက္႐ွိခဲ့ပါတယ္။ Nicolas Hoult က ဆလင္းဂ်ားအျဖစ္ သ႐ုပ္ေဆာင္ထားၿပီး မၾကည့္ရေသးရင္ ၾကည့္ဖို႔ တိုက္တြန္းပါရေစ။ ဒါ႐ိုက္တာက Daniel Strong ပါ။ ၈။ ဒီစာအုပ္ရဲ႕ ပရိသတ္က ေတာ္ေတာ္ကို မ်ားပါတယ္။ ဖန္အႀကီးစားေတြထဲမွာ Green Day အဖြဲ႕လည္း ပါဝင္ခဲ့တာပါ။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွာ ‘Who Wrote Holden Caulfield?’ သီခ်င္း ထြက္ခဲ့ပါတယ္။ နာမည္ႀကီးခဲ့တဲ့ သီခ်င္းေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ၉။ ဝတၳဳရဲ႕ ေရးသားတင္ဆက္ပံုမွာ ထူးျခားခ်က္ကေတာ့ အဲ့ဒီေခတ္အခ်ိန္က လူငယ္ေတြ ေျပာၾကတဲ့ ဗန္းစကား မ်ားစြာပါဝင္ေနတာပါပဲ။ စာအုပ္ထဲမွာ ‘phony’ ဆိုတဲ့ စကားလံုး ၃၅ ႀကိမ္ ၊ ‘crazy’ ၇၇ ႀကိမ္ နဲ႔ ‘goddamn’ ၂၄၅ ႀကိမ္ ပါဝင္ၿပီး ‘happy’ ဆိုတဲ့ စကားလံုးကေတာ့ တစ္အုပ္လံုးမွာ ၇ ႀကိမ္ပဲ ပါတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ၁၀။ ဆလင္းဂ်ားရဲ႕ ခ်စ္ေရးခ်စ္ရာက သူ႔ရဲ႕ဝတၳဳထဲမွာ ေတာ္ေတာ္ ေပၚလြင္ပါတယ္။ မိန္းမေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သူ႔ရဲ႕ အျမင္ေတြေပါ့။ သူရဲ႕ အခ်စ္ဦးက နာမည္ႀကီး ျပဇာတ္စာေရးဆရာ Eugene O’ Neill ရဲ႕ သမီးေခ်ာ Oona O’ Neil … ဒါေပမဲ့ ဆလင္းဂ်ားနဲ႔ မညားဘဲ ခ်ာလီခ်က္ပလင္ေနာက္ ပါသြားပါတယ္။ “မိန္းမဆိုတာ ဒီလိုပဲ ထင္ပါရဲ႕။ စဥ္းစားဉာဏ္ သိပ္မ႐ွိသည့္တိုင္၊ ႐ုပ္အေခ်ာႀကီး မဟုတ္သည့္တိုင္၊ တစ္ခုခု လွလွပပ လုပ္လိုက္ၿပီဆိုရင္ သူတို႔ကို ခ်စ္ခ်င္သလိုလိုကို ျဖစ္လာေတာ့တာပဲ။ ကုိယ့္ကိုယ္ကိုေတာင္ သိပ္ သတိမရခ်င္ေတာ့ဘူး။” (ေလလြင့္သူ၊ ဘာသာျပန္မွ) ၁၁။ ဒီစာအုပ္ကို တစ္ကမၻာလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ဆိုရင္ တစ္ေန႔လွ်င္ ၆၈၅ အုပ္ေလာက္ ေရာင္းေနရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တုန္းက shortlist.com မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့အခ်က္ပါ။ Ref; shortlist.com / theguardian.com ။ ။ ကဲ … စာခ်စ္သူတို႔လည္း ေလလြင့္သူကို မဖတ္ရေသးရင္ ဖတ္ၾကည့္လိုက္ပါဦး။ ဝန္ဇင္းမွာ ဖတ္လို႔ရေနပါၿပီ။ တကယ္လို႔ ဖတ္ၿပီးရင္လည္း ကိုယ့္ရဲ႕အျမင္ကို ပို႔စ္ရဲ႕ comment မွာ ေဆြးေႏြးေပးပါဦးလို႔ ဖိတ္ေခၚလိုက္ပါရေစ။ ဒီစာအုပ္ကို ဖတ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ဒီပို႔စ္မွာပါတဲ့ *ဝယ္မည္* ကိုႏွိပ္ၿပီး ဖတ္႐ႈနိုင္ပါၿပီခင္ဗ်။
