သင္သိရဲ႕လား ( ၂၈ )
“အေရးတႀကီး ျပန္လည္အသံုးျပဳသင့္တဲ့ စြန္႔ပစ္ပစၥည္း ( ၁၀ ) မ်ိဳး” ‘ျပန္လည္အသံုးျပဳျခင္း’ – Recycle လုပ္တယ္ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပတ္ဝန္းက်င္အတြက္ေရာ ကမၻာႀကီးအတြက္ပါ သိပ္ကို အသံုးဝင္ၿပီး အနာဂတ္အတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အေလ့အက်င့္တစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ ကမၻာႀကီးကို ထိခိုက္ ပ်က္စီးေစတာကေတာ့ ပလပ္စတစ္ - Plastics ပစၥည္းေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ပလပ္စတစ္ကို Recycle လုပ္ေနၾကေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏုိင္ငံမွာေတာ့ Plastic Recycling အတြက္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ မျဖစ္ေသးပါဘူး။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အမ်ားဆံုး စြန္႔ပစ္ပစၥည္းျဖစ္တဲ့ ပလပ္စတစ္ကို ျပန္လည္အသံုးျပဳတဲ့ နည္းလမ္းေတြ ၊ စက္ပစၥည္းေတြ ထြက္႐ွိထားၿပီးပါၿပီ။ လက္႐ွိမွာ သံုးလည္း သံုးေနၾကပါတယ္။ ဒီလိုနည္းနဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္ညစ္ညမ္းမႈနဲ႔ ကမၻာေျမပ်က္စီးမႈကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး ထိန္းသိမ္းေနၾကတယ္ ဆိုပါေတာ့။ ဒါေပမဲ့ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းထဲမွာ ပလပ္စတစ္တစ္မ်ိဳးပဲ အေရးတႀကီး ျပန္လည္ အသံုးျပဳ ( Recycle ) လုပ္သင့္တာလား ။ မဟုတ္ပါဘူး ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သိသလိုလိုနဲ႔ သတိမထားမိတဲ့ အျခား စြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြကိုလည္း Recycle လုပ္သင့္ေၾကာင္း ကမၻာ့ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႔က စာရင္းထုတ္ ႏိႈးေဆာ္ထားတာ ႐ွိပါတယ္။ ဒီစာရင္းမွာ ဘယ္လို စြန္႔ပစ္ပစၥည္းအမ်ိဳးအစားေတြ ပါဝင္မလဲ ? ဝန္ဇင္းပရိသတ္ႀကီးလည္း ဗဟုသုတရေစဖို႔ ေအာက္ပါအတိုင္း ေဖာ္ျပလိုက္ပါရေစ။ ၁။ Aluminum - အလူမီနီယံသတၱဳနဲ႔ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ အေအးဗူးေတြက ရာႏႈန္းျပည့္ ( 100 % ) ျပန္လည္ အသံုးျပဳလို႔ရတဲ့ ပစၥည္းေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခုသံုးၿပီး ေနာက္တစ္ခါ အႀကိမ္ႀကိမ္ ျပန္သံုးလို႔ ရပါတယ္။ အသစ္တစ္ဗူးအတြက္ အေဟာင္းေတြကို ျပန္သံုးလို႔ရတဲ့ စက္ပစၥည္းေတြ ႐ွိေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေန႔စဥ္ အိမ္သံုးပစၥည္းေတြမွာလည္း ဒီလို ေသာက္ၿပီးသား အေအးဗူး ( သံဗူး ) အေဟာင္းေတြကို ျပန္သံုးလို႔ရတဲ့ နည္းလမ္းေတြကို Google မွာ ႐ွာေဖြ ၾကည့္႐ႈႏိုင္ပါတယ္။ ၂။ PET Plastic Bottles - ေသာက္ေရသန္႔ဗူးအေဟာင္းေတြကလည္း Recycle လုပ္သင့္တဲ့ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသာက္ၿပီးရင္ မလႊင့္ပစ္ပါနဲ႔။ ေရသန္႔ဗူးအေဟာင္းေတြကို အေရးေပၚ အသက္ကယ္ေလွ ၊ အုတ္အစားထိုး အိမ္ေဆာက္ပစၥည္းအျဖစ္ ျပန္လည္အသံုးျပဳလုိ႔ရတဲ့ နည္းလမ္းေတြ ႐ွိပါတယ္။ တေလာကပဲ Facebook မွာ တက္လာတာကို စာခ်စ္သူတို႔လည္း ျမင္ဖူးၿပီး ျဖစ္မွာပါ။ ဒီ့အျပင္ အျခား နည္းလမ္းမ်ားလည္း ႐ွိပါေသးတယ္။ ဒါေတြကို ဆက္လက္ ေလ့လာၿပီး ေသာက္ေရသန္႔ဗူးအေဟာင္းေတြကို မလႊတ္ပစ္ပါနဲ႔၊ ျပန္လည္အသံုးခ်ပါလို႔ တိုက္တြန္းလိုက္ပါရေစ။ ၃။ Newspaper - သတင္းစာေတြ၊ ဂ်ာနယ္ေတြကို ဖတ္ၿပီးရင္ လႊင့္မပစ္လိုက္ပါနဲ႔။ စကၠဴစက္႐ံုကို ျပန္သြင္းလိုက္ပါ။ စကၠဴအေဟာင္းေတြကို Recycle လုပ္ၿပီး စကၠဴအသစ္ေတြ ဖန္တီးႏိုင္တဲ့ နည္းပညာေတြ ႐ွိေနပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ သတင္းစာ ဂ်ာနယ္ေတြ ဖတ္ၿပီးရင္ အေလးခ်ိန္နဲ႔ စကၠဴစက္႐ံုကိုသာ ျပန္ေရာင္းစားလိုက္ပါေတာ့။ ၄။ Corrugated Cardboard – OCC ( Old corrugated cardboard ) လို႔ေခၚတဲ့ ကတ္ထူသားအထူေတြဟာ Recycle ျပန္သံုးသင့္တဲ့ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းအမ်ိဳးအစားထဲမွာ ပါဝင္ပါတယ္။ ဒီကတ္ထူေတြဟာ ပတ္ဝန္းက်င္ကို အက်ိဳးျပဳတဲ့ အရာေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ တီဗီထည့္တဲ့ စကၠဴပံုးေတြ ၊ ေရခဲေသတၱာထည့္တဲ့ စကၠဴပံုးေတြ … စတဲ့ OCC ေတြဟာ ေနရာလည္း ယူတာမို႔၊ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ စနစ္တက် ထုပ္ပိုးၿပီး စကၠဴစက္႐ံုကိုသာ ပို႔လိုက္ပါ။ အမိႈက္ပံုမွာ လႊင့္မပစ္ပါနဲ႔လို႔ ေျပာပါရေစ။ ၅။ Steel Cans - နံပါတ္တစ္မွာ ေျပာျပခဲ့တဲ့ အလူမီနီယံ သံဗူးေတြလိုပါပဲ။ ဒီႏိုင္ငံမွာေတာ့ ေဖ်ာ္ရည္ယမကာတို႔ထက္စာရင္ ႏို႔ဆီဗူး၊ ႏို႔မႈန္႔ဗူးနဲ႔ အခ်ိဳ႕ အိတ္ေဆာင္ ေရေႏြးဓာတ္ဗူးေတြမွာ စတီးကို သံုးေလ့႐ွိပါတယ္။ ဒီဗူးေတြကိုလည္း Recycle လုပ္လို႔ရတာမို႔ လႊင့္မပစ္ပါနဲ႔ဦး။ အေလးခ်ိန္နဲ႔ ျပန္ေရာင္စားလိုက္ပါ။ ၆။ HDPE Plastic Bottles – သူကေတာ့ PET ပလပ္စတစ္ဗူးေတြလိုပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ မတူတာကေတာ့၊ အလြယ္ေျပာရရင္၊ သူ႔ကို ပလပ္စတစ္အမာသား ဗူးေတြလို႔ ဆိုလို႔ရပါတယ္။ ပလပ္စတစ္ ဆီပံုး ၊ ဆန္ပံုး နဲ႔ အျဖဴေရာင္ ေရသန္႔ဗူးႀကီးေတြမွာ ေတြ႔ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ စက္ဆီဗူးလို ၊ အခ်ိဳ႕ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ဗူးတို႔မွာလည္း ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။ ဒါေတြကိုလည္း Recycle လုပ္သင့္ပါတယ္။ ၇။ Glass Containers - ဖန္ဗူးေတြက ဘာထည့္ထည့္ အဆင္ေျပတဲ့ Recycle လုပ္လို႔အေကာင္းဆံုး စြန္႔ပစ္ပစၥည္းဝင္ တစ္မ်ိဳးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႀကိဳက္တဲ့ ဖန္ဗူးလာပါေစ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုး အလြယ္တကူ လႊင့္မပစ္တတ္ၾကဘဲ တစ္ေနရာရာမွာ ျပန္သံုးေလ့႐ွိတာမို႔ ဒါကိုေတာ့ အထူးေျပာစရာ မလိုေတာ့ပါဘူး။ ၈ / ၉ ။ Magazines and Mixed Paper - သူကေတာ့ မဂၢဇင္းေတြမွ ပါေလ့႐ွိတဲ့ စကၠဴအထူ / စကၠဴအေခ်ာသားေတြေပါ့ခင္ဗ်ာ။ အနည္းဆံုး စာအုပ္အဖံုးခ်ဳပ္တာျဖစ္ျဖစ္ ျပန္အသံုးျပဳလုိ႔ရပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ဆို ဧည့္ခန္းဆင္ အလွပစၥည္းေတြအျဖစ္ စကၠဴေခါက္နည္းနဲ႔ ေခါက္ေလ့႐ွိပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ စကၠဴတစ္တန္ကို Recycle လုပ္တာဟာ သစ္ပင္ ( ၁၇ ) ပင္ နဲ႔ ေရဂါလန္ ( ၇,၀၀၀ ) ဆံုး႐ံႈးျခင္းကို Save ျဖစ္ေစတယ္လို႔ သုေတသနပညာ႐ွင္ေတြက ဆိုၾကပါတယ္။ ၁၀။ Computers - အသံုးမလိုတဲ့ စက္ပစၥည္းေတြထဲမွာ ကြန္ပ်ဴတာအေဟာင္းအပ်က္ေတြလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ ဒီႏိုင္ငံမွာေတာ့ ကြန္ပ်ဴတာအေဟာင္း ( သံုးလို႔ရေသး ) ေတြကို စြန္႔ပစ္တဲ့ အေလ့အထ အေတာ္နည္းပါတယ္။ အျခားႏုိင္ငံမွာေတာ့ ကြန္ပ်ဴတာအေဟာင္းေတြ စြန္႔တာ အမ်ားအျပား႐ွိၿပီး၊ တကယ္ေတာ့ မလိုခ်င္ေတာ့ဘူးဆိုရင္ အျခား ဆင္းရဲႏုိင္ငံေတြက ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ပညာေရးအေထာက္အကူအတြက္ျဖစ္ျဖစ္၊ NGO ေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး လွဴဒါန္းသင့္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ Ref; www.care2.com …………. “အခု တင္ဆက္လိုက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေလးကို ဖတ္႐ႈၿပီးလို႔ စာခ်စ္သူတို႔အတြက္ ဗဟုသုတ ရ႐ွိသြားတယ္ဆုိရင္ Like နဲ႔ Share လုပ္ၿပီး ဝန္ဇင္းကို အားေပးခဲ့ၾကဖို႔ မေမ့ပါနဲ႔ဦး” “စာခ်စ္သူတို႔ ေျပာၾကားခ်င္သည္မ်ားကိုလည္း ပို႔စ္ရဲ႕ Comment Box ထဲမွာ ေရးသားမွ်ေဝခဲ့ႏိုင္ပါတယ္လို႔ ဖိတ္ေခၚလိုက္ပါရေစ” ဝန္ဇင္းပရိသတ္ႀကီးကို ေမတၱာမ်ားစြာျဖင့္ ခ်စ္ခင္လ်က္။
